چه عواملی پایداری رشد اقتصادی ایران را تهدید می‌کند؟
عملکرد رشد اقتصادی در فصل نخست 1402
بر اساس آمار بانک مرکزی، رشد اقتصادی کشور در فصل نخست سال جاری با افزایش قابل‌توجهی مواجه بود؛ به طوری که نرخ رشد فصلی، در بهار سال جاری به 6.2 درصد رسید که یکی از بالاترین نرخ رشدهای فصلی در سال‌های اخیر است.
بین زیربخش‌های مختلف اقتصاد، بخش نفت و گاز با 16.2 درصد، بخش خدمات با 6.2 درصد، بخش صنایع و معادن با 3.7 درصد و بخش کشاورزی با 2.2 درصد به ترتیب بیشترین نرخ رشد را داشتند. در فصل نخست سال جاری، احیای تولید نفت، بیشترین سهم را در افزایش رشد اقتصادی داشته است.
دریافت pdf چکیده گزارش …
روند تغییرات درآمد سرانه ایران و جهان طی سه دهه گذشته چگونه بوده است؟
روند تغییرات درآمد سرانه ایران
تولید ناخالص داخلی سرانه ایران بر اساس شاخص برابری قدرت خرید، مطابق با محاسبات بانک جهانی، در سال ۲۰۲۲ به ۱۸.۱ هزار دلار رسید.
GDP سرانه ایران بر اساس PPP در سال ۱۹۹۰ برابر با ۷.۶ هزار دلار، در سال ۲۰۰۰ برابر با ۱۰.۸ هزار دلار، در سال ۲۰۱۰ برابر با ۱۸.۳ هزار دلار، در سال ۲۰۲۰ برابر با ۱۵.۲ هزار دلار و در سال ۲۰۲۲ برابر با ۱۸.۱ هزار دلار بوده است. طی دوره مورد بررسی، بالاترین سطح درآمد سرانه ایران معادل ۱۹ هزار دلار مربوط به سال ۲۰۱۱ بوده است.
دریافت pdf چکیده گزارش …
علل ناترازی بانک‌ها چیست و بدهی دولت به نظام بانکی چه نقشی در آن دارد؟
بدهی دولت به نظام بانکی کشور
مجموع بدهی بخش دولتی به کل نظام بانکی کشور در پایان سال 1401 به رقم 1066 هزار میلیارد تومان رسیده است. بدهی بخش دولتی به نظام بانکی کشور در سال 1401 نسبت به سال قبل، به میزان 409 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. به بیان دیگر، بدهی بخش دولتی به نظام بانکی در سال 1401 نسبت به سال قبل 62 درصد افزایش یافته است. مجموع بدهی بخش دولتی به نظام بانکی کشور در سال گذشته رشد بالایی داشت و بیشترین میزان رشد بدهی دولت مربوط به بدهی دولت به بانک‌های تجاری دولتی است.
دریافت pdf چکیده گزارش …
مبدأ و مقصد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در منطقه و جهان کدام کشورها است؟
عملکرد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در منطقه و جهان
کشورهای منطقه MENA در سال ۲۰۲۲ به میزان ۴۴ میلیارد دلار FDI جذب کردند. در یک دوره زمانی طولانی‌تر، کشورهای منطقه بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱، به صورت تجمیعی بالغ بر ۶۲۶ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب کرده‌اند. بیشترین میزان جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا، مربوط به کشور ترکیه بوده است. طی یک دهه گذشته، مجموع سرمایه‌گذاری مسقیم خارجی جذب شده توسط ترکیه برابر با ۱۴۴ میلیارد دلار، امارات ۱۳۵ میلیارد دلار، عربستان ۹۶ میلیارد دلار، مصر برابر با ۶۲ میلیارد دلار و ایران ۳۱ میلیارد دلار بوده است.
دریافت pdf چکیده گزارش …
حجم بازار اوراق بدهی شرکتی در ایران چقدر است و چه موانعی مانع گسترش آن است؟
بررسی تأمین مالی از طریق اوراق بدهی شرکتی
تأمین مالی از بازار سرمایه به روش‌های مختلف از طریق عرضه اولیه سهام یا افزایش سرمایه، اوراق بدهی، صندوق‌های جسورانه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان، تأمین مالی جمعی و نظایر آن امکان‌پذیر است. در بازار سرمایه ایران، سهم بازار سهام غالب است و سایر ابزارها و روش‌های تأمین مالی سهم کمتری دارند. تأمین مالی از بازار سرمایه توسط دولت و شرکت‌ها از طریق انتشار اوراق بدهی، در سال‌های اخیر در مقایسه با گذشته در کشور افزایش یافته است؛ ولی با این حال هنوز سهم بازار اوراق بدهی در تأمین مالی اقتصاد، در مقایسه با سهم تسهیلات بانکی کشور یا در مقایسه با حجم بازار اوراق بدهی در سایر کشورها، اندک است.
دریافت pdf چکیده گزارش …
روند بلندمدت شاخص شدت انرژی در منطقه و جهان چگونه تغییر کرده است؟
بررسی تغییرات شدت انرژی در ایران و جهان
شدت انرژی، شاخصی است که نسبت عرضه انرژی در هر کشور را به تولید ناخالص داخلی (بر اساس برابری قدرت خرید) نشان می‌دهد. این شاخص نشان می‌دهد چه میزان انرژی مصرف می‌شود تا یک واحد ستانده اقتصادی تولید شود. اعداد کمتر نشان‌دهنده آن است که با مصرف انرژی کمتر، یک واحد محصول تولید شده است. عوامل متعددی بر شدت انرژی کشورها مؤثر است و این شاخص بین کشورهای مختلف حسب ساختار تولید و سیاست‌های بازار انرژی و عوامل دیگر، بسیار متفاوت است. با این وجود، شدت انرژی به طور متوسط بین کشورهای جهان، طی دو دهه گذشته روند نزولی داشته است.
دریافت pdf چکیده گزارش …
بازارهای هدف و صادرکنندگان عمده جهان کدامند؟
صادرکنندگان و واردکنندگان عمده جهان
طی چند دهه اخیر تحولات عمده‌ای در مبادی صادراتی جهان شکل گرفته است. به طور مشخص چین که در ابتدای دهه 1980 صادراتی اندک در حد 11 میلیارد دلار داشت، با رشدی شتابان به صادراتی بالغ بر 3500 میلیارد دلار در سال‌های اخیر رسیده است. در مقابل، اقتصاد آمریکا که طی چندین دهه بیشترین صادرات جهان، حتی در برخی مقاطع بالغ بر 14 درصد سهم صادرات جهان را در اختیار داشت، اکنون به جایگاه دوم تنزل یافته و سهم آن از صادرات جهان به 9 درصد کاهش یافته است.
دریافت pdf چکیده گزارش …
مبادی و مقاصد تجارت خارجی ایران طی دهه‌های اخیر چه تغییری کرده است؟
بررسی تحولات تجارت خارجی ایران
مبادی و مقاصد تجارت گمرکی (غیرنفتی) کشور، طی پنج دهه گذشته، تغییرات کلی داشته است. طی دهه 1350 تا 1370، قاره اروپا مهم‌ترین تأمین کننده کالاهای وارداتی ایران بود. از دهه 1380 به بعد سهم اروپا به تدریج کاهش یافته و سهم کشورهای آسیایی افزایش یافته است. طی دهه 1390، به طور میانگین، 73 درصد کالاهای وارداتی کشور از کشورهای آسیایی و 24 درصد از کشورهای اروپایی تأمین شده است.
دریافت pdf چکیده گزارش …
آیا جایگاه منطقه‌ای و جهانی اقتصاد ایران طی تحولات چند سال اخیر ارتقا یافته است؟
جایگاه اقتصاد ایران در منطقه و جهان
طبق آخرین برآوردهای بین‌المللی، بین 32 کشور واقع در منطقه غرب آسیا، شمال آفریقا و آسیای میانه، اقتصاد ایران بر اساس معیار تولید ناخالص داخلی در سال جاری در جایگاه چهارم منطقه بعد از ترکیه، عربستان و مصر قرار دارد. در دو دهه گذشته، اقتصاد ایران بعد از عربستان در جایگاه دوم منطقه قرار داشت. برآورد می‌شود در صورت ادامه روندهای فعلی، اقتصاد ایران در پنج سال آینده، در جایگاه پنجم منطقه قرار بگیرد.
دریافت pdf چکیده گزارش …
آیا استهلاک دارائی‌های سرمایه‌ای تهدیدی برای پایداری رشد اقتصادی است؟
نگاهی به تحولات رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری
اقتصاد ایران طی یک دهه گذشته، دو دوره رکود عمیق را در سال‌های 1391 تا 1394 و سال‌های 1397 و 1399 تجربه کرد. رشد اقتصادی در سال‌های 1400 و 1401 به ترتیب برابر با 4.4 درصد و 4 درصد بوده است که به معنی خروج ملایم از رکود عمیق سالیان گذشته است. نکته حائز اهمیت در اینجا، میزان پایداری رشد در سال‌های آینده و امکان تدوام رشد اقتصادی در سال‌های بعد است؛ که آن نیز تابع تحولات عوامل تعیین‌کننده رشد اقتصادی است.
دریافت pdf چکیده گزارش …